Latarnia morska z Lofotami w tle

Ale zacznijmy od początku. Chodziło o pracę. O trzy miesiące harówki, które miały przynieść pieniądze na kilka miesięcy studiowania. Wysłałem potok mailów do najróżniejszych restauracji oraz hoteli rozrzuconych po całej Norwegii i loś chciał, że odezwał się do mnie dziś już chyba nieistniejący Tranøy Fyr. Z prowadzącym dogadałem się przez telefon i uzgodniliśmy datę mojego przyjazdu. I choć Norwegia nie była mi obca, język znałem już dobrze, to perspektywa takiej wyprawy była ekscytująca.

Spakowawszy się wyruszyłem z Pomorza przez Warszawę (do dziś nie pamiętam dlaczego właśnie odleciałem ze stolicy) i wylądowałem w Oslo. Stamtąd po przesiadce poleciałem do północnonorweskiego Bodø. I mimo, że na mapie sprawiało to wrażenie, jakbym pokonał lwią część trasy, tak naprawdę spora, i niezwykle malownicza jej część była przede mną. Łodzią (Hurtigbåten) kontynuowałem z Bodø do niewielkiej przystani. Rejs stanowił pierwszą sposobność przyjrzenia się północy naprawdę z bliska. W końcu dobiliśmy do przystani, na której wedle instrukcji miałem wysiąść. W drewnianego nabrzeża otoczonego niewielkimi czerwonymi i białymi  domkami przycupniętymi u stóp góry zabrał mnie autobus, z którego po jedzie krętymi i wąskimi drogami wysiadłem zmordowany w malutkiej miejscowości. A stąd jeszcze bagatela – 20 km. Samochodem terenowym mojego szefa, którym okazał się lekko nieokrzesany ale sympatyczny typek z wschodniego Oslo, którego coś zagnało do surowej północnej Norwegii. Ostatni odcinek mojej pielgrzymki pokonałem pieszo. Mowa tu o 250 metrach dzielących stały ląd i niewielką skalistą wysepkę, na której wznosiła się latarnia morska, wokół której ktoś niedbale rozrzucił kilka karłowatych budynków. Największy z nich to restauracja, dawny magazyn na łodzie, o czym świadczyły zardzewiałe szyny ciągnące się od drzwi wejsciowych do morskiej toni, a reszta z nich to budynki hotelowe. Gdy przeprawiałem się przez most, wody przypływu chłupotały pod jego powierzchnią, chłodny wiatr świstał mi w uszach, a ja patrzyłem z niedowierzaniem na wysepkę i zadawałem sobie trochę zbyt trzeźwe w tej czarującej scenerii pytanie „To wprawdzie piękne miejsce, ale czy w tym odludziu może prosperować restauracja?”

Wtedy nie wiedziałem jeszcze że, może i to na wysokich obrotach a nadto, że tę drogę przyjdzie mi pokonać jeszcze dwa lata z rzędu. W samym moście dowiedziałem się później, że w czasie zimowych sztormów jest nie do pokonania, a próba przejścia na drugą stronę prawie kosztowała mojego chlebodawcę życie.

O pracy powiem tyle, że w ciągu najbardziej intensywnych dni było jej więcej niż pod dostatkiem. Ni stąd ni zowąd nadjeżdżały samochody, a lokal zapełniach się tak tubylcami, jak i przyjezdnymi. Ci ostatni reprezentowali nie tylko większość narodów Europy ale i odleglejsze strony. Wieczorem wszystko ustawało, a okolica się jakby wyludniała, a ja mogłem oddać się kontemplowaniu krajobrazu i pieszym wędrówkom po trochę księżycowym krajobrazie. A wieczory zaczynały się niezwykle malowniczym zachodem słońca nad szczytami gór na Lofotach i trwały godzinami. Słońce zatrzymywało się na poziomie tych gór aby nad ranem zacząć swoją podróż Właśnie się zaczął okres białych nocy, a miał trwać do – jeśli dobrze pamiętam – połowy sierpnia.

{jumi[*1]}

Skalista wysepka, na której mieszkałem, była najlepszym punktem do obserwacji tego nieskończonego zachodu – z tego punktu dało się oglądach archipelag Lofotów w praktycznie całej rozciągłości. Wydawało się, że był niemal na wyciągnięcie ręki. I ten rozpościerający się dookoła widok rekompensował mi każdą kroplę potu wylaną w ciągu długich dni na Tranøy Fyr.

Zakres moich obowiązków wychodził poza restaurację i obejmował też oprowadzanie chętnych po wciąż działającej choć bezzałogowej latarni morskiej. Była to okazja wymknięcia się z restauracyjnego ukropu, a przy okazji dowiedzenia czegoś o okolicy (musiałem przecież przyswoić sobie wiadomości o historii latarni) oraz wdania w dziesiątki rozmów z przyjezdnymi. Z balustrady na szczycie wskazywałem na oddalony o ok.200 metrów półwysep, gdzie niegdyś odbywały się publiczne egzekucje. Sama latarnia miała również ponure epizody wplecione w swoją historię. Chodziło o kilka samobójstw które miały miejsce na Tranøy Fyr, o których nie udało mi się dowiedzieć więcej. Mój pracodawca, człowiek do szpiku kości zdroworozsądkowy i przyziemny, utrzymywał, że w jesienne wieczory, kdy spędzał na wyspie długie wieczory sam, przydarzyło mu się kilka rzeczy, których nie potrafi wyjaśnić, a które dawały mi podstawę do określenia Tranøy Fyr jako miejsca nawiedzonego, gdy oprowadzając którąś z koleji grupkę potrzebowałem dodać opowiadaniu kolorytu.

Jakby same obowiązki nie dostarczały atrakcji, od czasu do czasu życie na wysepce urozmaicały wydarzenia mniej codzienne: a to rybacka wyprawa łodzią na lekko wzburzone morze zwieńczona ogniskiem na odległej plaży, a to ukazanie się pierwszych przedwczesnych wielorybów w oddali (przypływają zazwyczaj na jesieni za śledziem) bądź morświny baraszkujące tuż przy przybrzeżnych skałach, a to przylot i lądowanie wojskowego śmigłowca, którego załoga postanowiła u nas zjeść obiad... Wyprawa wszerz i wzdłuż Lototów, gdzie małe drewniane osady rozrzucone są w górzystych poszarpanym terenie, stanowi rozdział sam w sobie. Innym wydarzeniem, które wryło mi się w pamięć jest niewielki koncert reggae zorganizowany na niewielkiej przestrzeni przed restauracją z purpurowych zachodem słońca w tle. Długo mógłbym wyliczać najróżniejsze niepowtarzalne chwile. Sprawiają one, że dziś z perspektywy czasu, cały codzienny znój, godziny spędzone w biegu między kuchnią, salą restauracyjną a latarnią rozpływają się w wysokim stężeniu czarownej atmosfery tego końca świata, małego skalistego kawałka lądu, wysepki zwanej Tranøy Fyr.